Tội xuất, nhập cảnh trái phép là một trong những tội nằm trong Chương XXII của Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 thuộc nhóm các tội xâm phạm về trật tự quản lý hành chính. Bài viết sau đây, Luật Hình sự sẽ tư vấn và làm rõ các quy định về xử lý hình sự đối với tội xuất, nhập cảnh trái phép.
Khái niệm xuất nhập cảnh trái phép
Mỗi quốc gia đều có chủ quyền, vùng biên giới cũng như sự toàn vẹn về lãnh thổ nhất định nhằm để đảm bảo cho sự ổn định, trật tự và an toàn, an ninh của đất nước thì mỗi quốc gia đều có những quy định cụ thể, riêng biệt về hoạt động xuất cảnh, nhập cảnh. Theo quy định tại khoản 1, 2 Điều 2 Luật xuất, nhập cảnh của công dân Việt Nam năm 2019, có thể hiểu xuất, nhập cảnh trái phép là việc ra khỏi hoặc vào lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam qua cửa khẩu Việt Nam một cách trái phép. Theo đó, hành vi này được thực hiện bởi bao gồm cả các chủ thể vi phạm là công dân Việt Nam hay người nước ngoài, người không có quốc tịch.
Dấu hiệu của tội xuất nhập cảnh trái phép
Dựa trên quy định về tội phạm tại Điều 8 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 (sau đây gọi chung là Bộ luật hình sự năm 2015) và Điều 347 Bộ luật Hình sự về tội vi phạm quy định về xuất, nhập cảnh thì tội xuất nhập cảnh trái phép có cấu thành tội phạm cơ bản gồm 4 dấu hiệu pháp lý sau:
Một là, khách thể của tội phạm này. Tội phạm này không những xâm phạm tới chế độ quản lý về hành chính của Nhà nước mà còn chủ yếu xâm phạm tới trật tự quản lý của Nhà nước về xuất cảnh, nhập cảnh.
Hai là, chủ thể của tội xuất nhập cảnh trái phép là người đã từ đủ 16 tuổi trở lên và thỏa mãn điều kiện đủ năng lực trách nhiệm hình sự. Chủ thể của tội phạm này có thể bao gồm cả công dân Việt Nam hoặc người nước ngoài hay người không có quốc tịch.
Ba là, mặt chủ quan của tội phạm. Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội này với lỗi cố ý. Theo đó, người phạm tội nhận thức rõ được tính chất cũng như mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội nhưng vẫn thực hiện hành vi xuất nhập cảnh trái phép và hành vi cấu thành tội này không bắt buộc phải xuất phát từ động cơ, mục đích cụ thể nào.
Lưu ý: Đối với trường hợp người phạm tội thực hiện hành vi kể trên nhưng mà nhằm mục đích để vận chuyển trái phép chất ma túy thì người phạm tội có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm tại Điều 250 Bộ luật hình sự chứ không phải tội vi phạm quy định về xuất, nhập cảnh nếu đủ yếu tố cấu thành tội vận chuyển trái phép chất ma túy.
Bốn là, mặt khách quan của tội phạm này được thể hiện qua 1 trong 2 hành vi khách quan đó là hành vi xuất cảnh hoặc nhập cảnh trái phép nhưng chưa có sự cấp phép hay cho phép của người hoặc cơ quan có thẩm quyền trong quản lý xuất, nhập cảnh.
Hành vi phạm tội có thể được thực hiện bằng các hình thức, thủ đoạn như trốn vào các loại phương tiện xuất cảnh, nhập cảnh để nhằm mục đích vào lãnh thổ Việt Nam hoặc ra được nước ngoài; hay hình thức khác như sử dụng các hộ chiếu hoặc các loại giấy tờ khác mà có giá trị thay hộ chiếu của người khác để nhằm được xuất cảnh, nhập cảnh.
Lưu ý: Nếu người thực hiện hành vi kể trên thông qua việc làm các loại hộ chiếu, giấy tờ giả thì còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội làm giả con dấu tài liệu của cơ quan tổ chức nếu đủ yếu tố cấu thành cơ bản của tội này theo Điều 341 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Người phạm tội thực hiện các hành vi xuất nhập cảnh trái phép bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội phạm theo Điều 347 Bộ luật hình sự khi hành vi xuất nhập cảnh trái phép đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà còn thực hiện hành vi vi phạm này.
Quy định pháp luật về tội xuất nhập cảnh trái phép
Tội vi phạm quy định về xuất cảnh, nhập cảnh được pháp luật hình sự quy định cụ thể tại Điều 347 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 với 1 khoản truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội. Cụ thể quy định như sau:
“Điều 347 Tội vi phạm quy định về xuất cảnh, nhập cảnh
Người nào xuất cảnh, nhập cảnh trái phép bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”
Mức xử phạt đối với tội xuất nhập cảnh trái phép
Điều 347 Bộ luật hình sự năm 2015 quy định về mức phạt đối với tội vi phạm quy định về xuất, nhập cảnh như sau: “Người nào xuất cảnh, nhập cảnh trái phép đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”
Theo đó, có thể thấy người thực hiện hành vi phạm tội vi phạm quy định về xuất cảnh, nhập cảnh có thể bị áp dụng mức hình phạt tiền từ 5.000.000 đồng cho đến 50.000.000 đồng hoặc hình phạt tù từ 06 tháng tới 03 năm.
Trên đây là những thông tin tư vấn về quy định của pháp luật hình sự đối với việc xử lý hành vi xuất, nhập cảnh trái phép mà bạn cần biết. Nếu các bạn có bất cứ thắc mắc nào thì đừng quên liên hệ tới Luật hình sự để được giải đáp kịp thời nhé./
