Tội xâm phạm mồ mả là một trong những tội xâm phạm trật tự công cộng, làm ảnh hưởng xấu đến đời sống tinh thần và phong tục, tập quán của con người mà theo quy định phải bị xử lý hình sự. Bài viết sau đây, Luật hình sự sẽ tư vấn và làm rõ các quy định mới nhất của pháp luật hình sự về tội xâm phạm mồ mả.
Thế nào là xâm phạm mồ mả
Mồ mả là nơi chôn cất thi thể, hài cốt theo hình thức hỏa táng hoặc địa táng. Dựa trên quy định về xử lý hành vi xâm phạm mồ mả thì xâm phạm mồ mả được hiểu là hành vi đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những vật dụng, đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có những hành vi khác như chiếm đoạt thực thể của người đã chêt chưa được án táng hoặc hỏa táng; chiếm đoạt xương còn lại của người đã chết hay tro của người chết sau khi được hỏa táng hoặc cho những thứ nhơ bẩn vào mồ mả, hài cốt.
Yếu tố cấu thành tội xâm phạm mồ mả
Để xác định một người phạm tội xâm phạm mồ mả cần phải xác định đủ 04 yếu tố cấu thành cơ bản của tội xâm phạm mồ mả như sau:
Một là, khách thể của tội phạm này. Tội xâm phạm mồ mả không những xâm phạm tới trật tự công cộng mà còn xâm phạm tới đời sống tâm linh, phong tục tập quán, truyền thống của con người Việt Nam. Theo đó, đối tượng của tội xâm phạm mồ mả là mồ mả.
Hai là, chủ thể của tội xâm phạm mồ mả là người đã từ đủ 16 tuổi trở lên và thỏa mãn điều kiện đủ năng lực trách nhiệm hình sự.
Ba là, mặt chủ quan của tội phạm. Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội xâm phạm mồ mả với lỗi cố ý. Người phạm tội với lỗi cố ý đã nhận thức rõ được tính chất cũng như mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội nhưng vẫn thực hiện các hành vi xâm phạm mồ mả. Hành vi xâm phạm mồ mả trong tội xâm phạm mồ mả có thể xuất phát từ những động cơ và mục đích khác nhau như vụ lợi hay trả thù cá nhân, mê tín, dị đoan…
Bốn là, mặt khách quan của tội xâm phạm mồ mả thể hiện qua hành vi khách quan đó là các hành vi sau:
– Đào, phá mồ mả. Đây là hành vi hủy hoại hay làm hư hỏng mồ mả, làm cho mồ mả không còn được nguyên vẹn như trước. Hành vi đào, phá mồ mả được thực hiện dưới các phương thức khác nhau và với những động cơ, mục đích khác nhau. Ví dụ như để lấy những đồ vật quý hiếm mà thân nhân người quá cố trước đó đã cho vào quan tài chôn cùng với người quá cố; đề che dấu hành vi phạm tội,…
– Chiếm đoạt những đồ vật để ở bên trong mộ hoặc trên mộ và thường đi kèm với những hành vi đào, phá mồ mả. Hành vi này thường hay gây nhầm lẫn với những biểu hiện của người ăn trộm. Nhưng cũng có trường hợp người phạm tội không đào hay phá mồ mả nhưng vẫn chiếm đoạt được các đồ vật để trong mộ. Có thể kể đến như lợi dụng việc đổi mộ để chiếm đoạt các đồ trang sức chôn theo người chết hay lấy các đồ vật có giá trị để trên mộ như bát hương, lọ hoa hay di ảnh,….
– Các hành vi khác mà xâm phạm mồ mả, có thể là bất cứ hành vi nào mà xâm phạm đến mồ mả như chiếm đoạt thực thể của người đã chưa được án táng hoặc hỏa táng; chiếm đoạt xương còn lại của người đã chết hay tro của người chết sau khi được hỏa táng hoặc cho những thứ nhơ bẩn vào mồ mả, hài cốt.
Quy định pháp luật về tội xâm phạm mồ mả
Tội xâm phạm mồ mả được pháp luật hình sự quy định cụ thể tại Điều 319 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 với 02 khoản truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội, trong đó mức phạt cao nhất có thể bị áp dụng là 07 năm tù. Cụ thể quy định như sau:
“Điều 319 Tội xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt
1. Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm;
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
b) Chiếm đoạt hoặc hủy hoại vật có giá trị lịch sử, văn hóa;
c) Vì động cơ đê hèn;
d) Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt”.
Như vậy, khung hình phạt cơ bản áp dụng đối với tội xâm phạm mồ mả là phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hay phạt tù từ 03 tháng cho đến 02 năm. Trong trường hợp, hành vi của người phạm tội mà gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự cũng như an toàn xã hội; chiếm đoạt hoặc hủy hoại những vật có giá trị lịch sử, văn hóa; vì động cơ đê hèn; hay chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt thì sẽ có tình tiết định khung tăng nặng với mức hình phạt tù từ 02 cho đến 07 năm vậy theo khoản này thì tội xâm phạm mồ mả không phải là tội phạm rất nghiêm trọng.
Trên đây là những thông tin tư vấn về quy định của Bộ luật hình sự về tội xâm phạm mồ mả mà bạn cần biết. Nếu các bạn còn có bất cứ những thắc mắc nào thì đừng quên liên hệ ngay tới Luật hình sự để được giải đáp kịp thời nhé./
