Thời hiệu thi hành bản án được áp dụng cho các đối tượng phạm tội khi đã có các hành vi vi phạm pháp luật, nó sử dụng như 1 khung thời gian để giúp các đối tượng phạm tội xác định được thời gian mà án phạt đó hết hiệu lực và bản án được áp dụng lên bản thân các tội phạm sẽ không còn khả năng thi hành. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng với luật hình sự tìm hiểu về nội dung này qua bài viết dưới đây.
Thời hiệu là gì?
Thời hiệu là được xem là khoảng thời gian do luật quy định được xác định bắt đầu từ thời điểm đầu đến thời điểm kết thúc mà khi hoàn thành kết thúc khoảng thời gian đó thì sẽ phát sinh một hậu quả pháp lý cụ thể đối với chủ thể có liên quan. Hậu quả pháp lý của thời hiệu có thể được xem là chủ thể được hưởng một quyền về dân sự; được miễn việc thực hiện nghĩa vụ về dân sự; mất đi quyền về khởi kiện vụ án dân sự hay mất quyền để yêu cầu giải quyết các vụ việc về dân sự.
Thời hiệu còn đóng một vai trò quan trọng bậc nhất trong việc ổn định về mối quan hệ dân sự. Nếu không quy định rõ về thời hiệu, mỗi chủ thể khi tham gia vào quan hệ dân sự sẽ luôn bị đe dọa bởi những tranh chấp có thể xảy đến, làm ảnh hưởng đến các quyền lợi và đời sống riêng của họ. Hơn nữa các căn cứ phát sinh trong quan hệ dân sự được cho là do thời gian làm cho quá trình chứng minh trở nên phức tạp. Khi giải quyết các vụ án về tranh chấp dân sự, Toà án cần phải tiến hành việc điều tra để thu thập các chứng cứ để xác định sự thật khách quan, nếu thời gian đã qua đi rất lâu, quá trình thu thập bằng chứng sẽ khó bảo đảm tính chính xác. Chúng ta có thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là khái niệm được xem xét đối với các tội phạm vị phạm các quy định nếu trong luật hình sự.
Thời hiệu thi hành bản án
Thời hiệu thi hành bản án hình sự được xem là thời hạn do Bộ luật hình sự quy định cụ thể mà khi hết thời hạn đó thì người bị kết án, pháp nhân thương mại bị kết án sẽ không phải thực thi bản án đã tuyên.
Thời hiệu thi hành bản án quy định cụ thể tại Điều 60 chính là thời hiệu thi hành bản án hình sự về các quyết định liên quan đến hình phạt. Đổi với các quyết định liên quan đến bồi thường thiệt hại, án phí hay các quyết định khác có liên quan về tài sản thì việc xác định các khoảng thời hiệu thi hành bản án sẽ được thực hiện theo quy định cụ thể được nêu rõ của pháp luật về thi hành án dân sự.
Thời hiệu về thi hành bản án hình sự là khoảng thời gian giới hạn của việc thi hành các bản án, là thời hạn cụ thể để có thể tiến hành buộc các đối tượng bị kết án phải chấp hành những bản án có hiệu lực pháp luật đã được đưa ra. Thời hạn này có thể là dài hay ngắn tuỳ thuộc vào từng đối tượng bị kết án và loại hay mức hình phạt đã được công bố. Thời hiệu thi hành bản án hình sự có thể được tính bắt đầu từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật.
Căn cứ xác định thời hiệu thi hành bản án
1. Thời hiệu thi hành bản án hình sự xét đến người bị kết án được quy định cụ thể:
a) 05 năm áp dụng với các trường hợp về xử phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc có thể xử phạt tù từ 03 năm trở xuống;
b) 10 năm áp dụng đối với các trường hợp xử phạt tù trong thời hạn từ trên 03 năm đến 15 năm;
c) 15 năm áp dụng cụ thể với các trường hợp bị xử phạt tù từ trên 15 năm đến mức 30 năm;
d) 20 năm áp dụng với các trường hợp cụ thể bị xử phạt tù chung thân hoặc có thể là tử hình.
2. Thời hiệu thi hành bản án hình sự áp dụng cụ thể đối với pháp nhân thương mại là 05 năm.
3. Thời hiệu thi hành bản án hình sự sẽ được tính bắt đầu từ ngày bản án có hiệu lực pháp luật. Nếu trong thời hạn quy định cụ thể tại khoản 2 và khoản 3 Điều này, thì người bị kết án hay pháp nhân thương mại bị kết án lại tiến hành hành vi phạm tội mới của mình, thì thời hiệu sẽ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.
4. Trong thời hạn được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều này, người bị kết án đã cố tình trốn tránh và có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ thời gian mà người đó ra trình diện hoặc bị bắt giữ.
Quy định pháp luật về thời hiệu thi hành bản án
Thời hiệu thi hành bản án, quyết định hình sự của toà án được hiểu là khoảng thời hạn do luật quy định, mà trong thời hạn đó mới có thể buộc các đối tượng bị kết án phải chấp hành những bản án có hiệu lực pháp luật cụ thể được nêu rõ trong luật. Sau thời hạn đó, người bị kết án nếu chưa thực hiện việc chấp hành bản án sẽ không bị buộc thực hiện bản án nữa.
1) Người bị kết án sẽ không bị xử phạt tù liên quan đến các tội phạm mới;
2) Người bị kết án sẽ không cố tình thực hiện việc trốn tránh thi hành án cũng như sẽ không bị truy nã,
Thứ nhất, thời hiệu thi hành bản án hình sự được quy định rõ theo quy định trong Bộ luật hình sự hiện hành nói rằng, đó là thời hạn mà khi hết thời hạn đó thì người bị kết án hoặc có thể là pháp nhân thương mại bị kết án không phải chấp hành các bản án đã tuyên. Tức là sau một khoảng thời gian cụ thể đã quy định này thì các cá nhân hoặc là pháp nhân thương mại sẽ không phải chịu bất cứ trách nhiệm hình sự (khung hình phạt) nào mà Tòa án đã tuyên trước kia.
Đối với trường hợp người phạt cải tạo không giam giữ, tức là người đó phạm tội có tính chất ít nghiêm trọng (là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm gây ra cho xã hội không lớn và mức cao nhất của khung hình phạt được áp dụng do Bộ luật này quy định đối với tội danh ấy là phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc thực hiện phạt tù đến 03 năm).
Người chịu mức án phạt 15 năm tù, tức là người này phạm tội thuộc vào loại tội phạm có tính chất rất nghiêm trọng (là tội phạm có tính chất cũng như mức độ nguy hiểm gây ra cho xã hội rất lớn và mức cao nhất của khung hình phạt được áp dụng do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 07 năm tù đến thời gian 15 năm tù) hoặc tội phạm có tính chất đặc biệt nghiêm trọng (là tội phạm có tính chất và mức độ nguy hiểm gây ra cho xã hội là đặc biệt lớn và mức cao nhất của khung hình phạt áp dụng do Bộ luật này quy định đối với tội ấy là từ trên 15 năm tù đến 20 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình).
Vậy xét đến hai mức hình phạt này thì hoàn toàn khác nhau về tính chất và mức độ nguy hiểm gây ra cho xã hội của các đối tượng tội phạm. Vì vậy, thời hiệu để thi hành các bản án hình sự của hai loại tội phạm này cũng có sự khác nhau.
Xem thêm về việc áp dụng các biện pháp tư pháp khi xem xét đưa ra bản án cho các đối tượng tôi phạm.
Ví dụ về thời hiệu thi hành bản án
Nguyễn Văn A bị kết án với mức phạt là 1 năm tù về tội Trộm cắp tài sản, phải chịu án phí về hình sự sơ thẩm là 200.000đ. Do các lý do khác nhau mà cơ quan thi hành án có thẩm quyền đã không tiến hành ra quyết định thi hành án đối với khoản án phí này. Khi A chấp hành án phạt xong hình phạt tù về địa phương (không tính đến việc phải nộp án phí và chưa nộp án phí). Và 12 năm sau A tiếp tục trộm cắp tài sản (giá trị 500.000đ), xét theo thời gian để chấp hành hình phạt tù thì đã trải qua 2 năm kể từ ngày chấp hành xong hình phạt là có thể được xóa án tích, tuy nhiên việc do A chưa chấp hành xong mức phạt là 200.000đ án phí (là quyết định khác của bản án) nên A chưa có thể được xóa án tích và lần này thì A phạm tội về Trộm cắp tài sản và bị tiến hành khởi tố điều tra truy tố.
Trên đây là những thông tin bổ ích và quý giá về vấn đề thời hiệu thi hành bản án được quy định trong luật hình sự 2015, hãy tham khảo và sử dụng các nội dung trên thật hữu ích và linh hoạt nhé!
