Sử dụng trái phép chất ma túy được hiểu là hành vi đã sử dụng chất ma túy mà không được sự cho phép của người hoặc cơ quan có thẩm quyền chuyên môn và xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể thì có kết quả dương tính. Bài viết sau đây, Luật Hình sự sẽ làm rõ quy định của pháp luật hình sự về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Thế nào là sử dụng trái phép chất ma túy
Theo định nghĩa về người sử dụng trái phép chất ma túy tại khoản 10 Điều 2 Luật phòng, chống ma túy năm 2021 thì sử dụng trái phép chất ma túy được hiểu là hành vi đã sử dụng chất ma túy như ma túy, chất hoặc thuốc gây nghiện, thuốc hướng thần,… mà không được sự cho phép hay cấp phép của người hoặc cơ quan có thẩm quyền chuyên môn và xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể thì có kết quả dương tính.
Yếu tố cấu thành tội sử dụng trái phép chất ma túy
Để xác định một người phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy cần phải xác định đủ 04 yếu tố cấu thành của tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy như sau:
Một là, khách thể của tội phạm này. Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy không những xâm phạm tới chế độ quản lý của Nhà nước về các chất ma túy mà còn xâm phạm tới trật tự, an toàn công cộng.
Hai là, chủ thể của tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy là người phải từ đủ 16 tuổi trở lên và thỏa mãn điều kiện đủ năng lực trách nhiệm hình sự theo Điều 12 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Ba là, mặt chủ quan của tội phạm. Người phạm tội thực hiện hành vi phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy với lỗi cố ý. Theo đó, người phạm tội nhận thức rõ được tính chất cũng như mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội nhưng vẫn thực hiện hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy để đưa chất các chất ma túy vào cơ thể của người khác với nhiều cách cũng như mục đích khác nhau nhưng đa phần là vì mục đích vụ lợi.
Lưu ý: Nếu trường hợp không chứng minh được mục đích của người phạm tội là mong muốn đưa chất ma tuý vào cơ thể của người khác thì có thể người phạm tội không phải là phạm tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma tuý, mà tuỳ trường hợp cụ thể, hành vi của người phạm tội đủ yếu tố cấu thành của các tội phạm về ma túy khác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tàng trữ trái phép chất ma tuý hay tội mua bán trái phép chất ma tuý… hoặc chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi sử dụng trái phép chất ma tuý.
Bốn là, mặt khách quan của tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy thể hiện qua hành vi khách quan đó là hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy khi thuộc một trong các trường hợp sau:
– Chỉ huy, phân công và điều hành các hoạt động để đưa ma tuý vào cơ thể người khác;
– Chỉ huy, phân công và điều hành các công việc chuẩn bị hay cung cấp chất ma túy, địa điểm cũng như phương tiện hay dụng cụ để dùng vào việc sử dụng trái phép chất ma tuý hoặc tìm người sử dụng chất ma túy;
Người nghiện ma túy có được các chất ma túy (ở đây không phân biệt nguồn gốc ma túy đó có được từ đâu) cho người nghiện ma túy khác các chất ma túy đó để sử dụng cùng thì theo pháp luật hình sự không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Ngoài việc thực hiện các hành vi tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy thì người phạm tội còn tiến hành thực hiện các hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy, mua bán trái phép chất ma túy,… thì người phạm tội còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự thêm về tội vận chuyển trái phép chất ma túy; tội mua bán trái phép chất ma túy tại các Điều 250 và 251 của Bộ luật Hình sự năm 2015 nếu hành vi phạm tội thỏa mãn các yếu tố cấu thành của các tội phạm này.
Quy định pháp luật về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy
Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy được pháp luật hình sự quy định cụ thể tại Điều 255 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017 với 5 khoản truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người phạm tội, trong đó mức phạt cao nhất có thể bị áp dụng là phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân. Cụ thể quy định như sau:
“Điều 255 Tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy
1. Người nào tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Phạm tội 02 lần trở lên;
b) Đối với 02 người trở lên;
c) Đối với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 18 tuổi;
d) Đối với phụ nữ mà biết là có thai;
đ) Đối với người đang cai nghiện;
e) Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%;
g) Gây bệnh nguy hiểm cho người khác;
h) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm:
a) Gây tổn hại cho sức khỏe của người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên hoặc gây chết người;
b) Gây tổn hại cho sức khỏe cho 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người từ 31% đến 60%;
c) Gây bệnh nguy hiểm cho 02 người trở lên;
d) Đối với người dưới 13 tuổi.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tỷ lệ tổn thương cơ thể của mỗi người 61% trở lên;
b) Làm chết 02 người trở lên.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 500.000.000 đồng, phạt quản chế, cấm cư trú từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản”.
Các biện pháp phòng chống ma túy
Ma túy là một trong những tệ nạn đã và đang đe dọa tới toàn xã hội. Ngay tại Điều 5 Luật phòng, chống ma túy năm 2021 đã quy định rõ các hành vi bị nghiêm cấm, trong đó có hành vi sử dụng, tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Để phòng, chống ma túy một cách hiệu quả cần áp dụng các biện pháp như sau:
– Đẩy mạnh việc tuyên truyền, công tác phổ biến và giáo dục về phòng, chống tội phạm, tệ nạn ma túy đa dạng, phong phú hơn cả về mặt nội dung và hình thức nhằm giúp cho mọi người trong xã hội hiểu được tác hại nghiêm trọng của ma túy đối với đời sống của cộng đồng. Công tác giáo dục, tuyên truyền phải có hình thức phù hợp, tương ứng với từng đối tượng, từng vùng miền…
– Tăng cường, phối hợp hiệu quả, gắn kết mối quan hệ giữa nhà trường cũng như gia đình và các cơ quan chức năng trong việc phổ biến, giáo dục, phòng ngừa các loại tệ nạn xã hội, hạn chế tình hình nghiện ma túy như cụ thể chính quyền các xã, phường, thị trấn cần trao đổi, cùng với các gia đình, với các tổ tự quản được thành lập ở các khu dân cư để “đề cao vai trò giáo dục quan trọng của gia đình đối với các thanh, thiếu niên về tác hại của ma túy”.
– Cần xóa bỏ mặc cảm, tự ti của những người nghiện ma túy khi họ trở về xã hội, giúp họ có sự hòa nhập với cộng đồng. Thêm vào đó, tạo việc làm giúp cho các đối tượng được có môi trường làm việc cũng như sinh hoạt lành mạnh, đảm bảo cuộc sống; tránh xa được khỏi con đường tái nghiện.
– Ngoài ra, cần tăng cường các hoạt động văn hóa hay thể dục, thể thao lành mạnh phù hợp với từng lứa tuổi tạo môi trường được lành mạnh, để họ có thể tránh xa khỏi những đối tượng xấu lôi kéo, xa ngã vào sử dụng ma túy.
– Cần có sự vào cuộc quyết liệt, kiên quyết của toàn hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương, trách nhiệm của cả cộng đồng trong công tác phòng, chống ma túy.
Các biện pháp phòng, chống ma túy kể trên cần được triển khai thực hiện một cách đồng bộ, phối hợp nhịp nhàng,hiệu quả thì chắc chắn công tác phòng, chống tệ nạn xã hội nói chung cũng như tệ nạn ma túy nói riêng sẽ được ngăn chặn và đạt được các kết quả tích cực./.
Trên đây là những thông tin tư vấn về quy định của pháp luật hình sự đối với tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy mà bạn cần biết. Nếu các bạn có bất cứ thắc mắc nào thì đừng quên liên hệ tới Luật hình sự để được giải đáp kịp thời nhé./
