Môi trường hiện nay đang bị ô nhiễm rất nghiêm trọng. Bên cạnh các hành vi gây ô nhiễm môi trường thông thường thì việc vi phạm trong quản lý chất thải nguy hại cũng là một trong những nguyên nhân quan trọng mà chúng ta cần quan tâm. Vậy chất thải nguy hại là gì? Những quy định của pháp luật về hành vi vi phạm quản lý chất thải nguy hại bị xử lý ra sao? Cùng Luật Hình sự tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Thế nào là chất thải nguy hại
Chất thải nguy hại theo quy định tại Điều 3 – Luật Bảo Vệ Môi Trường số 55/2014/QH13 là loại chất thải có chứa yếu tố độc hại, lây nhiễm, phóng xạ, dễ cháy, dễ nổ, gây ngộ độc, gây ăn mòn, hoặc có các đặc tính nguy hại khác.
Căn cứ vào nhóm nguồn hay căn cứ vào dòng thải chính thì chất thải nguy hại bao gồm: chất thải từ việc thăm dò, khai thác hay chế biến khoáng sản, dầu khí, than; từ sản xuất hóa chất vô cơ, hữu cơ; từ nhà máy nhiệt điện và quá trình nhiệt khác; từ quá trình luyện kim; từ quá trình sản xuất thủy tinh và các vật liệu xây dựng; từ quá trình xử lý hay che phủ bề mặt, tạo hình các kim loại và các vật liệu khác; chất thải từ quá trình sản xuất, điều chế, cung ứng và sử dụng các sản phẩm che phủ như sơn, vecni, men thủy tinh,…, các chất kết dính, chất bịt kín, mực in; từ ngành chế biến gỗ hay sản xuất các sản phẩm từ gỗ, giấy, bột giấy; từ ngành sản xuẩt chế biến da, lông và dệt nhuộm; chất thải từ việc xây dựng, phá vỡ, chất thải từ những cơ sở tái chế, xử lý hay tiêu hủy chất thải, từ việc xử lý nước cấp sinh hoạt và công nghiệp; chất thải từ các ngành y tế, thú y (trừ chất thải sinh hoạt của các ngành này); chất thải từ ngành nông, lâm, ngư nghiệp; từ các thiết bị, phương tiện giao thông mà đã hết hạn sử dụng và các chất thải từ hoạt động phá dỡ hay bảo dưỡng các thiết bị, phương tiện giao thông, các chất thải hộ gia đình và chất thải sinh hoạt từ các nguồn khác; từ dầu thải, nhiên liệu lỏng hay chất thải dung môi hữu cơ, môi chất lạnh và chất đẩy và các loại chất thải từ bao bì, chất hấp thụ, giẻ lau, vật liệu lọc và vải bảo vệ,…
Yếu tố cấu thành tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại
Tương tự như các tội phạm khác thì tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại cũng có 04 yếu tố cơ bản để cấu thành tội phạm, cụ thể như sau:
- – Khách thể của tội phạm:
- Tội vi phạm các quy định về quản lý chất thải nguy hại xâm phạm đến những quy định của Nhà nước về quản lý chất thải nguy hại được pháp luật bảo vệ.
– Mặt khách quan của tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại:
Hành vi khách quan là hành vi cho phép việc chôn, lấp, đổ hay thải các chất thải nguy hại một cách trái quy định của pháp luật.
Về một trong những tiêu chuẩn cho phép hoặc là cấm đối với các loại chất thải nguy hại là Phụ lục A của Công ước Stockholm về các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân hủy và các yếu tố định lượng đối với lượng chất thải thải ra.
– Chủ thể của tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại: Chủ thể của tội phạm này là những chủ thể đặc biệt. Tức là bên cạnh các dấu hiệu chung về độ tuổi và năng lực chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của BLHS 2015 thì chủ thể của tội phạm này cũng phải là người có thẩm quyền quản lý chất thải nguy hại.
– Mặt chủ quan của tội phạm: lỗi ở đây là lỗi cố ý.
Quy định pháp luật về tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại
Như chúng tôi đã đề cập thì tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại là những hành vi mà vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại gây vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hoặc là gây những hậu quả nghiêm trọng khác. Lưu ý là những hành vi trên không thuộc trường hợp quy định tại điều 182 BLHS 2015 về tội gây ô nhiễm môi trường.
Tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại được quy định cụ thể tại Điều 236 BLHS 2015. Điều luật quy định đối với tội danh này thì mức phạt tù cao nhất có thể lên đến 10 năm.
Khung hình phạt đối với tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại
Tội phạm này có 3 khung hình phạt chính và 01 khung hình phạt bổ sung. Cụ thể:
- – Khung hình phạt cơ bản là phạt tiền từ 50 triệu đồng – 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ tới 02 năm hoặc là phạt tù từ 03 tháng – 02 năm.
– Khung tăng nặng:
Khung tăng nặng thứ nhất là phạt tiền từ 200 triệu đồng – 1 tỷ đồng hoặc là phạt tù từ 02 năm – 05 năm.
Khung tăng nặng thứ hai là phạt tù từ 05 năm – 10 năm.
Ngoài các khung hình phạt trên thì nếu xét thấy cần thiết, Toà án có thể áp dụng thêm hình phạt bổ sung cho người phạm tội như phạt tiền từ 10 triệu đồng – 150 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc là làm công việc nhất định từ 01 năm – 05 năm.
Trên đây là những chia sẻ của chúng tôi về các quy định xử phạt tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại. Ngoài ra bạn có thể tham khảo thêm các tội liên quan như tội gây ô nhiễm môi trường hay tội vi phạm quy định về phòng ngừa, ứng phó, khắc phục sự cố môi trường tại đây để nắm thêm nhiều kiến thức bổ ích về pháp luật hình sự. Chúc bạn thành công!
