Án phạt tử hình là án phạt cao nhất trong các hình phạt được đưa ra cho đối tượng phạm tội đặc biệt nghiêm trọng. Các hình phạt tử hình sẽ được điều chỉnh phù hợp với từng giai đoạn phát triển đất nước, chúng được xây dựng để phù hợp với tinh thần nhân đạo và luật pháp của nước ta. Hôm nay, chúng ta sẽ cùng với luật hình sự tìm hiểu về hình phạt tử hình được quy định trong bộ luật hình sự 2015.
Mục đích của hình phạt tử hình
Tử hình là một loại hình phạt chính, tước bỏ đi quyền sống của người bị kết án tử hình. Hình phạt tử hình là hình phạt được xem như nghiêm khắc nhất trong hệ thống hình phạt.
Hình phạt này được áp dụng đối với các cá nhân người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, gây ra các nguy hại đặc biệt lớn cho xã hội, nhằm trừng trị triệt để người phạm tội. Hình phạt này sẽ không đặt ra mục đích cuối cùng là cải tạo và giáo dục người bị kết án nhưng vẫn có các mục đích cụ thể về phòng ngừa riêng vì nó loại bỏ hoàn toàn các khả năng phạm tội tái hiện lại của người bị kết án. Tử hình là hình phạt khi được áp dụng cụ thể đối với người phạm tội cũng sẽ có các tác động đến ý thức của những người khác trong xã hội, nhằm răn đe, xóa bỏ đối với xã hội về các hành vi phạm tội, phạm pháp nhằm giáo dục người khác tôn trọng đến các quy định về pháp luật, đấu tranh tích cực trong phòng ngừa và chống tội phạm.
Các trường hợp không bị áp dụng hình phạt tử hình
Quy định không áp dụng hình thức phạt tử hình đối với các đối tượng thuộc trong các trường hợp sau:
– Người phạm tội là người có độ tuổi dưới 18 khi thực hiện phạm tội
– Người phạm tội là người phụ nữ đang có thai khi thực hiện phạm tội;
– Người phạm tội là phụ nữ đang có thai khi tiến hành xét xử,
– Người phạm tội là phụ nữ đang thực hiện việc nuôi con dưới 36 tháng tuổi khi thực hiện phạm tội;
– Người phạm tội là phụ nữ nuôi con dưới đang ở độ tuổi dưới 36 tháng khi tiến hành xét xử;
– Người phạm tội là người đã đủ 75 tuổi trở lên khi thực hiện phạm tội;
– Người phạm tội là người đã đủ 75 tuổi trở lên khi tiến hành việc xét xử.
Trong trường hợp đã không thi hành án tử hình được do các đặc điểm như trên thì hình phạt tử hình sẽ được ân giảm thành án tù chung thân. Người bị áp dụng hình phạt tử hình sẽ có quyền được xin Chủ tịch nước ân giảm án, trong trường hợp khi được ân giảm thì hình phạt tử hình sẽ chuyển thành tù chung thân hoặc nhẹ nhất là tù có thời hạn.
Các tội danh bị tử hình
| Chương XIII – Các tội xâm phạm đến an ninh quốc gia Việt Nam | 108, 109, 110, 112, 113, 114, 115 |
| Chương XIV – Các tội xâm phạm đến vấn đề về tính mạng, nhân phẩm, sức khỏe và danh dự của con người | 123, 141, 142 |
| Chương XV – Các tội xâm phạm đến quyền tự do của con người và quyền tự do dân chủ của một công dân | không có |
| Chương XVI – Các tội xâm phạm đến các quyền về sở hữu | 168, 174 |
| Chương XVII – Các tội xâm phạm đến chế độ liên quan đến hôn nhân và gia đình | không có |
| Chương XVIII – Các tội xâm phạm đến trật tự quản lý về kinh tế | 188, 190, 203 |
| Chương XIX – Tội phạm có liên quan đến vấn đền về môi trường | không có |
| Chương XX – Tội phạm có liên quan đến vấn đền về ma túy | 248, 249, 252 |
| Chương XXI – Các tội xâm phạm vấn đề về an toàn công cộng, trật tự công cộng | 282, 299 |
| Chương XXII – Các tội xâm phạm vấn đề về trật tự quản lý hành chính | không có |
| Chương XXIII – Các tội phạm xâm phạm vấn đề về chức vụ | 353, 354, 364 |
| Chương XXIV – Các tội xâm phạm vấn đề về hoạt động tư pháp | không có |
| Chương XXV – Các tội xâm phạm đến vấn đề về nghĩa vụ, trách nhiệm của các quân nhân và trách nhiệm của những người phối thuộc với quân đội trong quá trình chiến đấu, phục vụ chiến đấu | 395, 399, 401 |
| Chương XXVI – Các tội về phá hoại đến hòa bình, chống lại loài người và tội ác chiến tranh | 421, 422, 423 |
Quy định về hình phạt tử hình theo pháp luật hiện nay
Vào tháng 11 năm 2015, một bản sửa đổi pháp luật với mục đích nghiêm khắc hóa về án tử hình của Bộ luật Hình sự đã được hội đồng thông qua. Theo như các quy định mới (có hiệu lực bắt đầu vào ngày 1 tháng 7 năm 2016), hình phạt tử hình đã được bỏ đi với bảy tội danh về: đầu hàng với kẻ thù, chống lại các trật tự, phá hủy các dự án có tầm quan trọng lớn đối với an ninh quốc gia, hay cướp, tàng trữ các chất ma túy, hoặc chiếm đoạt các chất ma túy và sản xuất cũng như việc buôn bán thực phẩm giả. Ngoài ra, bên cạnh đó thì những người từ 75 tuổi trở lên sẽ được miễn thi hành án cũng như đối với các quan chức bị kết án về tội tham nhũng sẽ có thể được giảm tội nếu như họ trả lại ít nhất 75% những tài sản thu được từ các hoạt động bất hợp pháp của mình. Hình phạt tử hình sẽ không thể được áp dụng đối với các trường hợp là người phạm tội ở độ tuổi vị thành niên, phụ nữ đang mang thai và phụ nữ đang nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi tại thời điểm tội phạm đã được thực hiện hoặc đang bị xét xử. Những trường hợp này, thay vào đó sẽ được phép chuyển sang lĩnh án chung thân.
Trên đây là một số thông tin bổ ích để giúp bạn hiểu hơn về hình phạt tử hình theo quy định của pháp luật nước ta năm 2015. Bạn có thể tham khảo thêm về nội dung khác trong luật hình sự được ban hành năm 2015 và sữa đổi bổ dung 2017.
